Ҳамлаи Исроил ба Эрон: ҷойгузинии фармондеҳони кушташуда, ҳамлаи ҷавобии дронҳо ва ҳолати фавқулода дар ҳарду кишвар

Дар соатҳои аввали рӯзи ҷумъа, Исроил як силсила ҳамлаҳои ҳавоиро ба ҳадафҳои низомӣ ва стратегӣ дар қаламрави Ҷумҳурии Исломии Эрон анҷом дод. Ба гуфтаи мақомоти исроилӣ, ин ҳамлаҳо ба хотири аз байн бурдани зерсохторҳои барномаи ҳастаии Эрон равона шуда буданд. Дар натиҷаи ин амалиёт, фармондеҳони аршади Нерӯҳои Қудси Сипоҳи посдорони инқилоб, аз ҷумла генерал Ҳусейн Саломӣ ва генерал-лейтенант Ғуломалӣ Рашид, кушта шуданд.

Дар ҷавоб ба ин амалиёти Исроил, Эрон, ба гуфтаи артиши Исроил (ТСАХАЛ), беш аз 100 дрони ҳамлавар ба самти қаламрави Исроил партоб кардааст. Ҳукумати Исроил дар кишвар ҳолати фавқулодаи низомӣ эълон намуд. Дар Эрон низ парвозҳо қатъ гардида, ҳолати омодабоши баланд эълон шудааст.

Ҷузъиёти ҳамла: таркишҳо дар Теҳрон ва ҳадафгирии Натанз

Ба иттилои расонаҳои давлатии Эрон, тақрибан соати 03:30-и шаб, дар чандин шаҳри кишвар, аз ҷумла дар шаҳри Теҳрон, таркишҳои бузург ба гӯш расиданд. Уқдаҳое аз манзилҳои истиқоматӣ зарар дидаанд ва баъзе шаҳрвандон, аз ҷумла занону кӯдакон, кушта шудаанд.

Бино ба иттилои нашршуда, яке аз ҳадафҳои асосии ҳамла ситоди марказии Сипоҳи посдорони инқилоб дар Теҳрон будааст. Дар ҳамин ҷо генерал Ҳусейн Саломӣ, фармондеҳи умумии Сипоҳ, ва бархе аз ҳамкорашон ҷон бохтаанд.

Ҳамзамон, дар шаҳри Натанз, ки яке аз нуқтаҳои муҳими фаъолияти ҳастаии Эрон аст, таркишҳо ба қайд гирифта шуданд. Ин шаҳр 220 километр ҷанубтар аз Теҳрон ҷойгир аст.

Мавқеи МАГАТЭ ва рад кардани ихроҷи радиатсия

Агентии байналмилалии энержии атомӣ (МАГАТЭ) таъйид кард, ки иншооти Натанз зери ҳамла қарор гирифтааст, вале ба гуфтаи Рафаэл Гросси, директори генералӣ, дар ягон нуқта ихроҷи радиатсия ба қайд гирифта нашудааст. Ӯ дар шабакаи X (Twitter) навишт, ки нерӯгоҳи атомии Бушеҳр, инчунин таъсисоти Исфаҳон ва Фордо осеб надидаанд.

МАГАТЭ изҳор доштааст, ки дар иртибот бо мақомоти Эрон ва нозирони худ дар дохили кишвар аст ва вазъро назорат мекунад.

Эрон роҳбарони ҳарбиро иваз мекунад

Дар пайи кушта шудани генерал-лейтенант Ғуломалӣ Рашид ва генерал Муҳаммад Ҳусейн Боқирӣ, Раҳбари Ҷумҳурии Исломӣ — Оятуллоҳ Алии Хоманаӣ бо фармонҳои вижа фармондеҳони нав таъин намуд:

Генерал-майор Али Шодмонӣ ба ҳайси фармондеҳи Ситоди марказии «Хотам ал-Анбиё» таъин гардид.

Изҳороти Исроил: «Мо ба қалби барномаи ҳастаии Эрон зарба задем»

Сарвазири Исроил, Бинямин Нетаняҳу, дар як паёми видеоӣ изҳор дошт, ки амалиёт алайҳи асоси барномаи ғанисозии ураниуми Эрон дар Натанз ва марказҳои пешбурди барномаи мушакҳои баллистикӣ анҷом ёфт. Ӯ таъкид кард, ки ҳамлаҳо ба муҳаққиқони илмии Эрон низ анҷом дода шудаанд.

Нетаняҳу гуфт:

«Мо амалиётро то он даме идома хоҳем дод, ки таҳдид аз тарафи Эрон пурра безарар карда шавад.»

Исраэл Каац, вазири дифои Исроил, эълон кард, ки дар қаламрави кишвар вазъияти махсуси фавқулода ҷорӣ карда шудааст ва интизори ҳамлаи ҷавобии мушакиву ҳавоии Эрон мебошанд.

Вокуниши Теҳрон: ваъдаи интиқоми сахт ва посухи дронӣ

Носирзода, вазири дифоъ ва пуштибонии нерӯҳои мусаллаҳи Эрон, дар посух ба ин ҳамла изҳор дошт:

«Ҷинояткорони саҳюнист бояд интизори посухи шадид ва пушаймонкунандаи артиши Эрон бошанд. Ҳамла ба хонаву фарзандони мардум хислати ваҳшиёнаи режими кӯдаккушро ошкор сохт.»

Вай таъкид намуд, ки террор ва шаҳодати афсарони баландпоя «ирода ва омодагии миллиро суст нахоҳад кард» ва изофа кард, ки мобилизатсияи қудратҳои дифоӣ ва ҳамлагари Эрон идома хоҳад дошт.

Масдуд шудани фазои ҳавоӣ ва таътили парвозҳо

Пас аз ҳамлаҳо:

• Фурудгоҳи байналмилалии Имом Хумайнӣ дар Теҳрон парвозҳоро қатъ кард.

• Фазои ҳавоии Исроил баста шуд ва парвозҳо ба фурудгоҳи Бен Гурион ба фурудгоҳҳои дигар равона гардиданд.

• Ширкатҳои ҳавоии Ховари Миёна аз лағви парвозҳо ва таъхирҳо дар парвозҳо хабар доданд.

Посухи байналмилалӣ ва нигаронии ҷомеаи ҷаҳонӣ

Дар пасманзари шиддатёбии рӯёрӯии низомии Эрон ва Исроил, як қатор кишварҳо ва созмонҳои байналмилалӣ изҳороти шадид пахш карданд ва аз ҳар ду ҷониб даъват ба хештандорӣ карданд.

Созмони Милали Муттаҳид, дар изҳороти дабири кулл Антониу Гутерриш, гуфт:

«Мо бо изтироб вазъро пайгирӣ мекунем ва аз ҳар ду кишвар даъват мекунем, ки фавран аз шиддат додани даргирӣ худдорӣ намоянд. Ягон баҳс наметавонад бо роҳи низомӣ ҳал шавад.»

Иттиҳоди Аврупо, Чин ва Русия низ бо баёни нигаронии амиқ аз эҳтимоли оғоз шудани як муноқишаи фарогир дар минтақа, хостори ҷаласаи фаврии Шӯрои Амнияти СММ шудаанд.

Вокуниши Иёлоти Муттаҳидаи Амрико: даст надорем, вале пуштибонӣ мекунем

Ҳарчанд мақомоти Эрон изҳор доштанд, ки ин ҳамла бидуни розигӣ ва ҳамоҳангии Амрико сурат намегирифт, Вазорати умури хориҷии ИМА ин иддаоро рад кард.

Марко Рубио, вазири умури хориҷии Иёлоти Муттаҳида, изҳор намуд:

«Мо аз ниятҳои Исроил огоҳ будем, вале ҳеч гуна иштироки мустақим надорем. Амрико танҳо аз амнияти худ ва муттаҳидонаш ҳимоят мекунад. Мо Эронро ҳушдор додаем, ки ҳар гуна ҳамла ба манофеи мо ҷавоби сахт хоҳад гирифт.»

Бо ин вуҷуд, коршиносон мегӯянд, ҳарчанд Амрико расман дар амалиёт ширкат надошт, аммо зери сояи сиёсати умумии фишор ба Теҳрон, ин ҳамла бе розигии онҳо ғайриимкон менамояд.

Эҳтимоли ташаннуҷи васеътар ва хатари ҷанги минтақавӣ

Таҳлилгарони байналмилалӣ ва минтақавӣ бар ин назаранд, ки чунин ҳамлаҳо ва ҷавобҳои мустақими Эрон метавонанд марҳилаи нави рӯёрӯии ҳарбӣ ва эҳтимолан як ҷанги мустақим миёни ду қудрати аслии Ховари Миёнаро оғоз кунанд.

Мутахассисони амниятӣ эҳтимол медиҳанд, ки гурӯҳҳои наздик ба Эрон, аз ҷумла «Ҳизбуллоҳ» дар Лубнон ва гурӯҳҳои мусаллаҳ дар Ироқ ва Яман низ ба ҳамлаҳои ҷавобӣ даст зананд. Ин метавонад Исроилро маҷбур кунад, ки дар чанд ҷабҳаи низомӣ фаъол гардад.

Назарҳо дар дохили Эрон: ҳамраъйӣ ва омодагӣ ба муқовимат

Дар дохили Эрон, расонаҳои давлатӣ ва шабакаҳои иҷтимоӣ шоҳиди афзоиши эҳсоси ҳамраъйии миллӣ ва «даъват ба интиқом» шудаанд. Садҳо ҳазор нафар дар вилоятҳои Эрон ба роҳпаймоиҳо ва маросими видоъ бо фармондеҳони кушташуда баромада, шиорҳои зиддиисроилӣ ва зиддиамрикоӣ сар доданд.

Оятуллоҳ Хоманаӣ, дар суханронии дигари худ изҳор дошт:

«Ин хунрезӣ моро заиф нахоҳад кард, балки пойдории моро афзун хоҳад намуд. Дуо, шуҷоат ва иродаи халқ моро ба сӯи пирӯзии ниҳоӣ мебарад.»

Ҷаҳони ноором ва ояндаи номаълум

Ҳамлаҳои шаби 13 июн ба таърих ҳамчун яке аз хатарноктарин марҳалаҳои таниши Исроил ва Эрон ворид мешавад. Ҳар ду тараф бар идомаи амалиёт ва омодагӣ ба даргирии минбаъда таъкид доранд. Бо вуҷуди даъватҳои байналмилалӣ, шонси оташбас ва барқарории оромӣ дар кӯтоҳмуддат кам ба назар мерасад.

Ҷомеаи ҷаҳонӣ акнун нигарон аст, ки ин муноқиша метавонад ба як ҷанги минтақавии фарогир табдил ёбад, ки на танҳо сарнавишти Эрону Исроил, балки амнияти умумии ҷаҳонро зери хатар мегузорад.